Şinzo Abe Japon siyasetinde tabuları yıktı
Seher Alp
3 min read
KARAR HABER MERKEZİ
Şinzo Abe, ABD’nin İkinci Dünya Savaşı sonrası Japonya’ya dikte ettirdiği pasifist yapısını değiştirmek istiyordu. Japonlara ‘sonsuza kadar bağımsız bir ulus olarak savaş hakkını elinden alan“ anayasa hususunu değiştirmek peşindeydi.
Abe’nin hayattaki en büyük rol modeli kinci Dünya Savaşı esnasında Japonya’nın silahlanmadan sorumlu bakanı olan dedesi Nobusuke Kish’di. Kish Savaştan sonra ise başbakan oldu. Dedesini kendisine örnek alan Abe, kampanya yaparken öldürüldüğü seçimlerle partisi Liberal Demokratlar’ın Japonya’nın askeri güç olmasını engelleyen anayasayı değiştirmek için gerekli olan üçte ikilik çoğunluğu yakalamayı hedefliyordu.
Sağlık münasebeti ile iki yıl evvel devlet başkanlığından istifa eden Abe, partisindeki gücünü kaybetmedi. Abe Japonya’nın daha fazla silahlanması için mevcut devlet lideri Fumio Kishida’ya daima baskı uyguladı. Hatta Tokyo’da Abe’nin tekrar lider olmak üzere bâtın bir ajandasının olduğu argümanları yaygındı.
Ukrayna savaşı ile daha evvel âlâ münasebetler kurduğu Putinle bağlarını koparan Abe, savaşla birlikte silahlanma, askeri güç olma tezlerini daha da ağır lisana getirdi. Abe bu amaçları ile yalnızca Rusya’ya değil Çin’e karşı da askeri olarak güçlü olmayı hedefliyordu.
Abe, Ukrayna savaşının başlaması ile Japonya’nın nükler bir güç haline gelmesini talep ederek, Japon siyasetinde mevcut bir tabuyu yıkmasını bildi. Bu gayesinde şimdi başarılı olmadıysa da Japonya’nın askeri harcamalarının GSMH’nin yüzde ikisine çıkması, yani iki kat arttırılması teklifi muvaffakiyete ulaştı.
Ekonomik icraatları da Japon iktisadına de yeni bir reçete sunan Abe bu programını kendi isminden ve iktisat kavramından esinlenerek Abenomic koydu. Merkez Bankası’nın daha liberal siyasetler uygulamaya ikna eden Abe, Japon yeninin kıymet kaybetmesini ve Japonya’nın ihracatının artmasını sağladı. Tokyo Borsası bu adımlarla canlandı.
Trump’la çok güzel bağlar kuran Abe’ye Trump üzere hukuk devletinin sadık olmadığı değildi. Misyon mühleti boyunca sayısız skandal yaşandı. Üst seviye bir maliye bürokratı intihar etti. Bu bürokrata ilişkin evraklarda Abe’nin eşinin gayrimenkul spekülasyonları ile irtibatlı olduğu istikametinde bilgiler vardı
Abe periyodunda Japon bürokrasisi, alışılan tüzel teamüllerin bilakis Abe’ye itaat etmek zorunda kalan bir aparata dönüştürüldü. Medya ile alakaları de otoriter bir ton taşıyordu. Kendisinin vazifeye getirdiği devlet televizyonu NHK kanalının şefi “Hükümet sağ diyorsa biz sol diyemeyiz“ biçimindeki tabiri ile Abe ve medya alakalarının boyutunu bir cins ifşa ediyordu.
Popülist telaffuzları ile tanınan Abe, okullarda vatan sevgisinin daha fazla yaygınlaşması için adımlar attı. Tokyo’da sıkça ziyaret ettiği Yasukini anıtında, İkinci Dünya Savaşı hatalısı olarak ceza alan kişilerd e kutsanıyor. Aber yandaşları tarafından sevilen, aksileri tarafından nefret edilen birisiydi.
Ancak tüm bu cepheleşmeye karşın Abe’nin suikasta kurban gitmesi ülkede derin bir kedere neden oldu. Japonlar eski başbakanları için yas tutuyor ve siyasi ayrılıkları şimdilik unuttular.
